Na zmieniającą się rzeczywistość reagowaliśmy szybko – podejmowaliśmy społecznie zaangażowane tematy i odpowiadaliśmy na potrzeby mieszkańców i mieszkanek Wrocławia. Wyłapywaliśmy trendy, by później, nieco na przekór i zgodnie z tym, w co wierzymy, eksplorować rozmaite kulturalne nisze. Staraliśmy się również, żeby nasz program był coraz bardziej dostępny, związany z ruchami oddolnymi i przeznaczony dla różnych grup wiekowych.
Na dyskusje, wykłady i warsztaty zapraszaliśmy Was przede wszystkim do Barbary – dawniej baru szybkiej obsługi, dziś siedziby naszego Instytutu i klubokawiarni w samym sercu miasta. Wykorzystując atuty naszego położenia, w tym roku skupiliśmy się na tematach szczególnie istotnych z perspektywy społecznej. Hołubiliśmy nostalgii, rozmawiając o polskiej, postmodernistycznej architekturze, a także o kultowych serialach i zespołach lat 90. Włączyliśmy się w dyskusję na temat rozbiórki Solpolu, a w naszej otwartej pracowni kolaży powstały alternatywne scenariusze przyszłości tej ikony architektury. Z zamiłowania do urbanistyki i literatury powstała seria “Czytam miasto”, dzięki której ogólnopolscy pisarze_ki i badacze_ki mieli szansę wymienić opinie z wrocławską publicznością.
Jesienią nawiązaliśmy nowe współprace – wraz z Państwowym Funduszem Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych podjęliśmy działania, mające na celu udostępnienie oferty kulturalnej osobom z niepełnosprawnościami. Jako że przyświeca nam idea międzypokoleniowej integracji, większość wydarzeń kierowaliśmy do rodziców z dziećmi. Zidentyfikowaliśmy cztery obszary, które wymagały szczególnego rozwoju – infrastrukturę, kompetencje kadr, komunikację i ofertę warsztatowo-wykładową. W nowy rok weszliśmy również z poczynionymi już zmianami ułatwiającymi poruszanie się po Barbarze osobom z niepełnosprawnością wzroku i słuchu.
Przy Świdnickiej 8b regularnie odbywały się wydarzenia dla rodzin z dziećmi. Ponad 800 osób aktywnie uczestniczyło w wykładach i warsztatach z Łukaszem Iwaniukiem i Kasią Bury, podczas których familijnie edukowaliśmy się w temacie wrocławskiej fauny i flory. Spotkania miały formę dostępną, z możliwością skorzystania z asystenta, pętli indukcyjnej czy kontaktu z tłumaczem PJM online.
W 2022 roku lejtmotywem w programie Barbary bez wątpienia był temat wody. W towarzystwie Katarzyny Roj (BWA Wrocław) przyglądaliśmy się irygacyjnej historii Europy, a na warsztatach rodzinnych przemienialiśmy swoje refleksje w sztukę, tworząc kreatywne kolaże i hafty oraz poznając mieszkańców rzecznych ujść. Janek Topolski rozmawiał o wrocławskim krajobrazie rzecznym z lokalnymi naukowcami_czyniami, architektami_tkami i działaczami_kami społecznymi. Konteksty wodne to także pretekst do dyskusji o katastrofie ekologicznej i sposobach ochrony przyrody w mieście. Pisząc o zmianach klimatu nie sposób nie wspomnieć o pamiętnym spotkaniu z aktywistycznym kolektywem Siostry Rzeki.
Tematy wodne figurowały nie tylko w programie Barbary, lecz również podczas Europejskiej Nocy Literatury. Kuratorem jej 11. edycji był pisarz, literaturoznawca Michał Rusinek. Jego myśl: „Rzeki to obieg krwionośny miast – przecinający je, wyznaczający ich topografię” zainspirowała nas do tego, by temat kolejnej odsłony festiwalu krążył wokół wód, natury i ekologii. Katastrofa na Odrze przypadkowo wpisała się w ramy edycji i uświadomiła, że potrzeba zrozumienia naszego związku ze środowiskiem naturalnym jest pilniejsza niż kiedykolwiek.
W 2022 roku formuła ENL-u zachowała klasyczną strukturę: dziesięć postaci polskiej kultury czytało fragmenty dziesięciu książek w dziesięciu ciekawych lokacjach. W tym roku spotykaliśmy się na Przedmieściu Świdnickim, miejscu przewrotnie nieotoczonym meandrami rzecznymi. ENL w swoim „repertuarze” nie ograniczył się tylko do polskiej prozy – w spisie lektur pojawili_ły się również autorzy i autorki z zagranicy (Zadie Smith, Dezső Kosztolányi, Colin Thubron), a ich poetyckie reportaże wzbudziły wiele emocji wśród widowni.
Drugim flagowym miejscem działającym pod szyldem Wrocławskiego Instytutu Kultury jest klubokawiarnia Recepcja zlokalizowana w neonowym podwórku przy Ruskiej 46. To tam w minionym roku odbyło się 7 kameralnych występów, dzięki którym wrocławska publiczność usłyszała artystów reprezentujących najciekawsze nowe nurty na polskiej scenie niezależnej. Wiosenny sezon koncertowy otworzył Jakub Skorupa, którego osobiste teksty głęboko poruszyły widownię. W programie pojawił się chociażby lokalny, audiowizualny kolektyw ŻÓŁĆ czy stawiający na stuprocentową, odważną improwizację jazzowy kwartet Ślina. Poza tym udało nam się zorganizować jeden niezapomniany koncert plenerowy – w świetle neonów zagrał punk-jazzowy zespół Pink Freud założony przez Wojtka Mazolewskiego.
Chcąc więc posłuchać eksperymentalnej muzyki na żywo, wrocławianie i wrocławianki z ekscytacją zmierzali w kierunku Ruskiej 46. Jednak Recepcja wciąż słynie przede wszystkim z regularnych spotkań DJ-skich, których w 2022 roku odbyło się niemal sto! Parkiet był pełen każdego weekendu, a przy winylach majstrowali lokalni gracze tacy jak Dyyune i DJ Duch, rezydentka Beezee czy wielu znanych DJ-ów spoza Wrocławia. Nowością w programie były potańcówki międzypokoleniowe, które co miesiąc przyciągały do tańca wszystkich, którzy tęsknią za czasami przebojowych dancingów.
Jednak zanim w Recepcji głośniej zagrała muzyka, dyskutowaliśmy o sprawach ważnych i aktualnych z zaproszonymi profesorami, historykami, socjolożkami czy autorkami książek. Podczas spotkań w ramach cieszącego się popularnością cyklu Socjopercepcja, rozmawialiśmy o kryzysach społeczno-gospodarczych, edukacyjnych alternatywach czy o zmianach mieszkaniowych w Polsce, obalając stereotypy życia na wsi i przedmieściach. W czerwcu, w ramach Wrocławskiego Festiwalu Dumy, odbyło się spotkanie o historii ruchu LGBTQ+ we Wrocławiu, a we wrześniu spotkanie z Antonem Malinovskim i Margo Reznik – uczestnikami rezydencji AIR Wro „Będzie Ukraina”, którzy opowiedzieli nam o swojej twórczości.
Recepcja to też przestrzeń twórczej ekspresji osób działających w polu sztuk wizualnych. W 2022 roku zorganizowaliśmy siedem wystaw malarstwa, ilustracji, grafiki czy fotografii. Ściany Recepcji zdobiły kolorowe, przepełnione optymizmem prace gdańskiego artysty Pawła Króla czy Gosi Kulik, której zbiór obrazów i rysunków przedstawiał sceny z wrocławskiej Hali Targowej. I w końcu, Recepcja to miejsce zdobywania nowych umiejętności w międzypokoleniowym gronie. Za nami kilkanaście warsztatów krawieckich, kulinarnych i ogrodniczych zorganizowanych we współpracy z Wrocławskim Centrum Rozwoju Społecznego oraz szereg uwielbianych warsztatów kolażu ze studentką grafiki Justyną Łaciok.
Jak w poprzednim, tak w 2022 roku w Recepcji spotkali się przedstawiciele organizacji pozarządowych oraz artyści mający swoje pracownie przy Ruskiej 46, by wspólnie zorganizować Święto Podwórka. To huczne, trzydniowe wydarzenie, będące odzwierciedleniem mozaikowej, kulturalno-społecznej oferty tej przestrzeni. W czerwcowym programie znalazło się aż 25 wydarzeń! W BWA Studio, Galerii ArtBrut czy IP Studio obejrzeliśmy wystawy i instalacje, a w Ognisku Kultury Plastycznej odbyły się warsztaty malowania na ceramice. Podwórkowa scena zatonęła w brokacie podczas zjawiskowego Drag Queen Show, a repertuar koncertowy zachwycał różnorodnością gatunków muzycznych i nastrojów – występy Monotoni Primitivo, Decadent Fun Club i Tarasa Bakovskyi’ego zapamiętamy na długo. W programie znalazły się również zajęcia dla dzieci i młodzieży – warsztaty oraz gry terenowe. Współorganizując święto, chcieliśmy przypomnieć, że podwórko to nie tylko neony, a przede wszystkim hub kulturalny służący twórczym działaniom, rozrywce i przyjaznym, sąsiedzkim spotkaniom.
Trzeba przyznać, że bezkonkurencyjnym aranżerem lokalnych wydarzeń – nie tylko w organizacji Wrocławskiego Instytutu Kultury, ale i całym mieście – są Mikrogranty. W 2022 roku, we współpracy z Fundacją Umbrella, udało się zrealizować 115 pomysłów na więziotwórcze, międzypokoleniowe działania we Wrocławiu. Wiele zwycięskich projektów było odpowiedzią na pojawienie się w mieście nowych mieszkańców i mieszkanek. Podczas warsztatów rękodzielniczych powstały piękne makramy i kolaże, ale przede wszystkim nawiązały się nowe, serdeczne znajomości między Polakami a Ukraińcami. Wrażliwa wobec natury młodzież zasiała kilka mini-łąk kwietnych i zbudowała domki dla robali wspólnie z sąsiadami i sąsiadkami ze Szczepina, a seniorzy i seniorki brali_ły udział w warsztatach z tańca argentyńskiego i średniowiecznego. A jakie wydarzenia były w tej edycji najbardziej nietuzinkowe? Chociażby warsztaty z florystyki funeralnej, konstruowania robotów czy budowania wiejskich, sąsiedzkich ławek. Rozpoczynając nowy rok nie zwalniamy tempa – nowe nabory startują już 1 lutego!
Prowadzimy jeszcze jeden program działań animacyjnych na wrocławskich osiedlach, w którym chętnie uczestniczą mieszkańcy i mieszkanki Wrocławia – cykl działań sąsiedzkich. Spacerowy sezon zaczęliśmy od obchodzonego w maju Dnia Sąsiada. Z okazji święta wyruszyliśmy na zapoznawczą wycieczkę wzdłuż ulicy Świdnickiej z ośmioma przystankami przy znajdujących się w okolicy instytucjach i organizacjach. Poznaliśmy historię, wartości i sposób funkcjonowania Opery Wrocławskiej, Przejścia Dialogu czy Fundacji Odkrycie. Natomiast już w czerwcu rozpoczęliśmy cykl dwunastu sąsiedzkich spacerów. Wraz z ulubionymi przewodnikami i przewodniczkami, odkrywaliśmy Gajowice, Huby, Kozanów i Kleczków, poznając ich architekturę i ofertę handlową oraz słuchając elektryzujących legend miejskich. Finałowym wydarzeniem programu była Sztuka sąsiedztwa – forum artystycznych działań lokalnych. Podczas konferencji w Barbarze mieliśmy okazję poznać osoby działające społeczno-kulturalnie we Wrocławiu, Poznaniu, Łukowie czy Berlinie. Zorganizowaliśmy dwa warsztaty wzmacniające kompetencje z zakresu współpracy z mieszkańcami i mieszkankami oraz poszliśmy z wizytą do Macondo, Miserart, Pracowni Witryny oraz działającej w kiosku galerii NOWY ZŁOTY.
Nie chcemy wypaść z formy – wiosną wracamy na miejski szlak!
